De lonen zitten klem. De tang tussen de verplichte index en de loonnorm is nijpender dan ooit. Akkoord, het zijn uitzonderlijke tijden, maar wordt het toch niet eens tijd om dit archaïsch systeem te herzien?
Wat vakbonden op dit moment vragen, is zeker terecht. Als een bedrijf het goed doet, is dat meestal dankzij de markt, het management en de werknemers. Deze laatste zouden dan ook beloond moeten kunnen worden voor hun prestaties. Het lijkt zo eenvoudig, maar blijkt, vanwege de loonnorm, toch niet zo vanzelfsprekend in ons land. Een volledige afschaffing van de loonnorm is misschien wat radicaal (maar daarom niet verkeerd), maar een iets gematigder voorstel kan wel een stap in de goede richting zijn.
Aan de andere kant van de loonnorm staat de verplichte indexering, welke de bedrijven, die het al moeilijk hebben, helemaal met hun handen in het haar zet. Een afschaffing hiervan is uit den boze, want als het leven duurder wordt, moeten de lonen ook volgen. Echter dient men niet het gehele loon te indexeren, gezien hierdoor de grootste verdieners een onnodig hoge opslag krijgen. Deze indexatie zou enkel moeten inwerken op een gedefinieerd minimumloon*, al de rest is luxe. Althans, zo zou het moeten zijn in een ideale wereld.
Een grote uitdaging om dit minimumloon te definiëren, is het verschil in levensduurte binnenin ons land, waarbij wij dan ook geloven dat de burger vrij moet zijn om te leven hoe en waar die wil. Daarom dient het minimumloon herrekend en geïndexeerd te worden, op basis van de levensduurte in 75 % van ons land. Als men verkiest om in de duurste 25 % te gaan wonen en leven, is dat de vrije keuze van de burger, maar dan moet de werkgever daar niet voor opdraaien.
We stellen de volgende, concrete oplossingen voor deze problemen voor:
- Deel de loonnorm op per sector, dit zorgt voor meer flexibiliteit;
- Laat bedrijven de loonnorm overschrijden als ze dit zelf wensen (bv. na uitzonderlijk goede jaren);
- Indexeer enkel het deel van het loon dat gedefinieerd wordt als ‘minimumloon’;
- Herbereken en indexeer het minimumloon op basis van de huidige levensduurte.
* Een fictief rekenvoorbeeld ter illustratie: Indien dit minimumloon op € 1500 wordt gezet, maar de werknemer verdient € 4000, dan zal een indexering van 10 % resulteren in een geïndexeerd loon van € 4150 (€ 4000 + € 1500 * 10 %) in plaats van € 4400.
K.Sterkx voor De Liberale Wereld
