Iedereen heeft last van de maatregelen en bij steeds meer mensen wegen de coronamaatregelen steeds zwaarder. Maar het zwaar hebben is nog veel te licht uitgedrukt wat betreft de situatie waarin slachtoffers van huiselijk geweld zich momenteel bevinden.
We voelen allemaal hoe dit op ons weegt, het missen van het sociaal leven, geen sport, vele zaken gesloten, horeca gesloten, grootouders niet bezoeken, niet naar lessen of vrienden kunnen gaan. Deze cocktail van isolement is helaas niet alleen zwaar wegend het is in vele huishoudens de druppel die de pot doet overkoken met al de verschrikkelijke gevolgen van dien.
Deze lockdown zorgt voor een enorme toename van huiselijk geweld. De sociale controle valt weg, de buitenwereld zien we via een computerscherm en spanningen lopen op. Het aantal mensen dat in deze tijden naar drank en drugs grijpen is niet alleen voor verslavingen een zorgwekkende tendens, voor huiselijk geweld is de impact enorm.
Voor ik achteraf in de commentaren moet lezen, “is dit wel zo ernstig”, “we hebben het allemaal zwaar”, “huiselijk geweld is helemaal niet zo veel aanwezig”, ik ben blij voor al diegene die enthousiast kunnen verkondigen dat dit niet in hun omgeving aanwezig is.
De waarheid is echter, waarschijnlijk is dit wel in jullie omgeving aanwezig, het is echter taboe om er over te spreken, mensen zijn bang om hulp te zoeken.
Daarom vraag ik om aub dit wel zeer ernstig te nemen en wel het respect te hebben naar dit onderwerp. Niet voor mij, niet voor het kanaal dat dit publiceert wel voor de mensen die dit doormaken. Want geloof het of geloof het niet, de kans is groot dat je iemand kent die het doormaakt. Weze het een vriend of een vriendin of een familielid of een medestudent. Huishoudelijk geweld is jammer genoeg heel aanwezig in onze maatschappij en door corona neemt het nog toe.
Geloof je mij niet? Laat ons even kijken hoe ernstig de cijfers zijn.
Minstens 1 op de 5 vrouwen in België wordt geconfronteerd met geweld vanwege haar partner, bij Europese vrouwen tussen de 16 en de 44 jaar oud is geweld binnen het gezin zelfs de eerste doodsoorzaak. Maar ook mannen zijn bij 30% van de gevallen het slachtoffer van huiselijk geweld. Eind juli 2020 telde hulplijn 1712 bijna 1.200 mogelijke slachtoffers van partnergeweld, of gemiddeld 170 per maand. Een stijging van 79 procent ten opzichte van het maandelijkse gemiddelde van het jaar voordien. Verschillende hulplijnen spreken al over een verdriedubbeling van het huiselijk geweld sinds het begin van de corona crisis. Corona heeft dus zeker en vast een grote impact op deze problematiek. Desondanks was dit hiervoor ook al een ernstige problematiek waar aan gewerkt moet worden.
In veel parketten en door veel politieagenten wordt familiaal en partnergeweld nog steeds beschouwd als privézaak van relationele aard met als gevolg dat er in vele politiezones zelden een proces-verbaal opgesteld wordt. Volgens een onderzoek van het Comité P bleek zelfs dat slechts 31 van de 196 zones partnergeweld als een prioriteit of aandachtspunt zien. Gezien jaarlijks 70 vrouwen sterven ten gevolge van partnergeweld is deze problematiek zeker en vast wel een prioriteit. Aangifte doen van partnergeweld is niet gemakkelijk voor het slachtoffer, deze moet dus goed ontvangen en ondersteund worden. Bij partnergeweld wordt er, als er aangifte gedaan wordt, gemiddeld pas na 35 incidenten aangifte gedaan bij de politie. Om die reden moet de drempel om een klacht in te dienen verlaagd worden.
Dit is nog maar de top van de ijsberg. Voor velen is het al zeer moeilijk om de schaamte te overwinnen en contact op te nemen met hulpverleners. Maar het gaat niet alleen om schaamte of durven, met de lockdown is het extra moeilijk om ongezien te chatten met een hulpverlener,… Helaas, door de grote hoeveelheid ongemakken die er in deze tijden zijn, is dit thema “minder interessant voor de media”. Want iedereen heeft wel een thema om over te kunnen klagen en onze media focust zich nu eenmaal op wat het meeste kliks op hun website genereert.
Toch is er hoop op verbetering en dit vanuit het aangekondigde beleid. Nieuwe wetgeving staat op til en de wetgeving wat betreft het huis- en contactverbod werd vereenvoudigd.
Aldus volstaat gevaarlijk gedrag al om zeer snel een huisverbod van minstens 14 dagen op te leggen. Kinderen die blootgesteld zijn aan geweld, krijgen extra aandacht en de dader moet zich laten begeleiden.
In Limburg en Antwerpen zijn er hier modeltrajecten voor ontwikkeld. Hier zijn Family Justice Centers, dit zijn samenwerkingen tussen hulpverlening en de politie. Gezien dat deze proefprojecten positief werken, worden deze nu door de Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne in heel het land uitgerold. Hopelijk kan dit landelijk zorgen voor een strengere aanpak van huiselijk geweld. Want vergis je niet, ja het gebeurd waarschijnlijk ook in jouw straat.
Ja, voor iedereen is deze periode zwaar, ja voor iedereen zijn er ongemakken, ja de inpakt van isolatie heeft voor iedereen gevolgen. Ja er zijn massaal veel uitdagingen waar onze burgers mee geconfronteerd worden. Maar realiseer aub wat voor impact dit allemaal heeft op slachtoffers van huiselijk geweld. Voor hen is er geen tijdelijke ontsnappen aan de permanente druk en de schrik voor een gewelduitbarsting. Zij kunnen niet meer even naar vrienden gaan, of naar hun grootouders, of even eruit zijn door te sporten.
Zij zijn zich niet “wat aan het vervelen”, “zij kunnen niet effe gewoon thuis zitten”. Voor slachtoffers van huiselijk geweld zijn sommige hulpmaatregelen meer dan een verademing, meer dan even tegen een balletje gaan trappen, laat ons aub stil staan welke impact de versoepelingen voor hen kan hebben.
Maar vooral, laat ons nog veel sterker inzetten op een hardere aanpak van daders en een betere begeleiding van de slachtoffers. Ik hoop alvast op goede resultaten van projecten als Family Justice Centers. Ik hoop dat familiaal geweld niet iets blijft in de context van elk huisje heeft zijn kruisje. Want dit “kruisje” draagt men dikwijls levenslang mee.
Ben jij slachtoffer van familiaal geweld? Je kan steeds contact opnemen met de hulplijn 1712. Indien dit niet gaat, in België zijn apotheken meldpunten voor huiselijk geweld, en in noodsituaties gebruiken ze het codewoord ‘masker 19’.
Als je slachtoffer bent van huiselijk geweld, kan je naar een apotheek gaan en het codewoord gebruiken.
Aan al de slachtoffers van familiaal geweld, jullie zijn niet alleen, jullie kunnen rekenen op ondersteuning van hulpverleners.
Armel de Schreye voor De Liberale Wereld
