De 16de grootste bank van de Verenigde Staten, de Silicon Valley Bank (hierna ‘SVB’ genoemd), is niet meer. Het Amerikaanse depositogarantiestelsel, FDIC, liet vrijdagavond weten dat het de controle over de bank had overgenomen. Eerder in de week gaf een veel kleinere bank, Silvergate, aan dat ze onder curatele was geplaatst. Zondagavond volgde Signature Bank uit New York. Ook hier nam de Amerikaanse regulator de controle over.
1. Hoe is Silicon Valley Bank in 48 uur kunnen ten onder gaan?
De Californische bank werd opgericht in 1983 en specialiseerde zich in de financiering van de vele farmaceutische biotech-bedrijven aldaar alsook de tech-startups. Ze werd dus thuisbankier van tal van techbedrijven waarmee nauwe banden ontstonden. Tot vrijdag had ze 215 miljard dollar op de balans staan. Bijna de helft (44%) van de Amerikaanse (bio)tech bedrijven zijn klant aan huis bij deze bank.
Door het afkoelende tech-klimaat en de hogere rentevoeten kwam er minder geld binnen op de rekening van de bank en vroegen de klanten meer geld op. VBS had echter een groot deel van de deposito’s een jaar ervoor belegd in Amerikaanse overheids- en vastgoedobligaties, waardoor ze maar een beperkte cashbuffer had. Meer dan 91 miljard dollar zat vast in obligaties met een vaste rente.
Toen de Centrale Banken, waaronder de Amerikaanse FED, sinds oktober de rente aan sneltempo begonnen op te trekken om de inflatie te bestrijden daalde de onderliggende waarde van de obligatieportefeuille snel. De nieuwe obligaties brachten immers meer rente op dan degene die de bank had gekocht, waardoor deze laatste minder waard werden.
Dat is op zich geen probleem, tenzij de klanten hun deposito’s beginnen op te vragen. Dan is de bank immers verplicht om deze obligaties met verlies te verkopen.
Enkele weken terug kwam de bank in het vizier te staan van enkele speculatieve investeerders die deze zwakke flank van de bank hadden ontdekt. De bank werd aldus door velen “geshort”, waarbij men speculeert op een daling van het bankaandeel om geld te verdienen.
Shorten is een techniek waarbij beleggers inspelen op een koersdaling. Shortsellers lenen aandelen en verkopen die vervolgens. Later kopen ze die aandelen aan een lagere prijs terug (tenzij de koers stijgt natuurlijk) en geven ze de aandelen terug aan de uitlener. Het rendement halen ze dan uit het prijsverschil tussen de verkochte aandelen en de teruggekochte aandelen.
De voorbije week verkocht SVB voor 21 miljard dollar aan obligaties om een cashbuffer op te bouwen. Hierbij werd een verlies gemaakt van 1,8 miljard dollar.
Om deze put te vullen maakte de bank op donderdag bekend dat ze een kapitalisatieronde van 2,25 miljard dollar opstartte. Dit bericht trok de aandacht van de brede markt die er een signaal in zag dat de bank onder water stond. Het aandeel van de bank kelderde donderdag met meer dan 60%.
Er ontstond een ware bankrun, waarbij vele cliënten hun geld opvroegen. In 1 dag werd er 42 miljard dollar weggehaald bij de bank. Tegelijkertijd mislukte de herkapitalisering. Daarmee was het lot van de bank in 24 uur bezegeld.
Ook andere regionale banken liggen in het vizier van shorters. Zo kelderde ook de beurskoersen van First Republic, Pacwest Bancorp, Western Allience en Signature Bank en in hun kielzog alle bankaandelen, waaronder ook de Europese.
Zondag werd uiteindelijk ook de stekker uit Signature Bank getrokken.
2. Wat zijn de mogelijke gevolgen?
2.1. Voor de techsector en de vele startups
Veel techbedrijven parkeerden aldus hun cashreserves bij deze Californische bank. Deze buffers hebben deze bedrijven nodig om de lonen uit te betalen.
Door de neergang van de bank zijn enkel bedragen tot 250.000 dollar gedekt door het Amerikaanse depositogarantiestelsel. Aldus kunnen de techbedrijven maandag niet langer aan hun deposito’s en komen ook zij in grote problemen. Zo kan het falen van de SVB een domino-effect hebben op een hele rits techbedrijven die op het einde van de maand de lonen niet zullen kunnen uitbetalen, net als de leveranciers.
SVB had ook dochters in het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Canada, Duitsland, India, China, Israël en Zweden. Ook hier vreest men besmettingsgevaar.
De UK-dochter is niet meer bereikbaar. Alleen al in het Verenigd Koninkrijk hebben 180 techbedrijven geen toegang meer tot hun rekeningen. Zondag raakte bekend dat de Britse dochter wordt overgenomen door HSBC.
In Israël zijn 500 Israëlische startups rechtstreeks betrokken.
Dit weekend werd er volop gewerkt aan het vrijwaren van de deposito’s van de klanten bij deze bank en dit om de ineenstorting van de hele techsector in Californië en elders te voorkomen.
De Amerikaanse toezichthouders zetten alles op alles om nieuwe bankruns te voorkomen. De rekeninghouders van de SVB en Signature Bank zullen aan hun deposito’s kunnen, inclusief het deel dat boven de depositogarantie ligt van 250.000 dollar.
2.2. Is Silicon Valley Bank het topje van de ijsberg?
De Centrale Bankiers hebben te lang het gevaar van de inflatie onderschat en bijgevolg wordt er nu een inhaalrace gereden waarbij de rentes aan een verschroeiend tempo worden opgetrokken.
Vele Amerikaanse regionale banken hebben de spaargelden omgezet in vastgoed- en overheidsobligaties. In tijden van lage rente was dit op papier een logische zet. Het spaargeld werd amper vergoed en de bank belegde dit in obligaties met een vast weliswaar laag rendement.
Doordat de rentes aan sneltempo omhoog schieten eisen de klanten meer rente voor hun spaargeld. Tegelijkertijd zitten de banken vast in hun aangekochte obligaties, want door de opgelopen rentes op nieuwe obligaties zitten ze op verlies. Als ze deze moeten verkopen wordt het verlies zichtbaar.
Nu het voor alle Amerikaanse rekeninghouders duidelijk is dat zogenaamde “oerdegelijke” banken in 48 uur overkop kunnen gaan, kijken zij met argusogen naar andere banken waar zij geld hebben staan. Hierbij komen de andere regionale banken in het vizier en dan in het bijzonder die banken waarvan de beurskoers de laatste week kelderde.
De Amerikaanse regulator en de Fed hebben dan ook snel gereageerd om verder besmettingsgevaar in te dijken. Een nieuwe bankrun op andere regionale banken moet koste wat kost worden voorkomen.
De grotere instellingen zijn weliswaar regelmatig onderworpen aan een stresstest, doch dit vormt geen vrijgeleide voor onheil.
De grote vraag is of ook andere banken een te grote blootstelling hebben aan overheids- en vastgoedobligaties.
De Federal Reserve hintte alvast dat dit het geval is. Er wordt immers een speciaal steunmechanisme opgezet, die de banken moet helpen die te maken krijgen met een dreigend gebrek aan cash. Financiële instellingen kunnen aldus kortlopende leningen krijgen van de FED. Hierbij kunnen de staatsobligaties of andere schuldpapieren worden ingebracht als onderpand. De Fed zet heirvoor 25 miljard opzij voor een steunprogramma.
3. Conclusie
Er beginnen barsten te ontstaan in het globale financiële systeem doordat de decennialange periode van goedkoop geld aan sneltempo opdroogt.
De technologieaandelen zitten in de grootste verkoopgolf sinds de dotcomcrisis in 2000. Bij cryptomunten volgt de ene faling op de andere (Terra Luna, FTX, Genesis en nu dus Silvergate Capital).
Door de oplopende rente komen vastgoedfondsen onder druk te staan, gezien deze dikwijls werken met veel geleend geld en de herfinanciering steeds duurder wordt door de oplopende rente. Vooral vastgoedfondsen in kantoren staan onder druk omdat de vraag door het vele telewerken zwaar aan het afnemen is. Bij ons wees Immobel hier reeds op.
De uitstaande schuld van zowel consumenten als de overheid is nog nooit zo hoog geweest. Zelfs al is doemdenken uit den boze, moet deze broosheid van onze stelsels en de snelheid waarmee slecht nieuws zich kan opvolgen, onze federale en regionale overheden nu eindelijk eens aansporen om ook de financiële en budgettaire orde op zaken te stellen. Better safe than sorry!
We zitten met andere woorden op de grootste schuldenberg ooit en de interestbetalingen hierop stijgen aan een sneltempo.
Voorlopig staan enkel de regionale Amerikaanse banken onder druk, doch het besmettingsgevaar is reëel en het leidt geen twijfel dat ook veel traditionele banken op verliezen zitten wat hun obligatieportefeuille betreft. Dichter bij ons is de restbank (sommige zeggen Badbank) Dexia een extreem voorbeeld hiervan.
De hamvraag is in hoeverre de centrale banken de rente nog verder zullen opvoeren in de strijd tegen de inflatie en hoelang deze hoge rentes zullen worden gehandhaafd. Goldman Sachs verwacht alvast dat door de onrust op de markten de Federal reserve er niet meer voor zal kiezen om de beleidsrente te verhogen op de eerstvolgende beleidsvergadering.
De snelste renteverhogingen sinds de jaren ‘80 doen het goedkope geld opdrogen en dit treft die sectoren die momenteel nog geen winst maken en bijzonder kapitaalsintensief zijn. Het is duidelijk dat investeerders niet langer zullen aanvaarden dat startups niet jaren verlies kunnen opbouwen om marktaandeel te veroveren.
De Europese banken staan voorlopig niet in de vuurlinie van shorters en ze hebben, door de opeenvolgende verstrengingen van de kapitaalsnormen (Bazelnormen genoemd) op papier aanzienlijke kapitaalsbuffers opgebouwd, maar ongelukken vallen niet langer uit te sluiten.
Banken staan of vallen met vertrouwen en het behoeft geen verder betoog dat de ineenstorting van de Silicon Valley Bank en Signature Bank het vertrouwen in de Amerikaanse (regionale) banken heeft aangetast.
Het is duidelijk dat de hoge rentes een zware impact hebben op het beheer en de portefeuilles van de banken en de bredere economie. Ook de overheden die een hoge schuldgraad hebben zullen snel moeten saneren om verder onheil te voorkomen.
De centrale banken zullen vroeger dan voorzien moeten kiezen of ze de rente nog verder zullen optrekken om het inflatierisico in te dijken, of dat ze deze stopzetten om verdere schade aan de economie en de banken te voorkomen…
Door te vroeg de renteverhogingen stop te zetten dreigt een inflatiespiraal.
Carlo Van Grootel voor De Liberale Wereld
