Een schietpartij in Plymouth waarbij vooral vrouwen het doelwit moesten zijn, de staat Texas die poogt de strengste abortuswetten door te voeren sinds jaren, het gevoel hebben dat je jezelf niet langer ‘feminist’ kan noemen zonder nageroepen te worden en het almaar groeiende extreemrechts dat steeds openlijker verlangt naar een ‘vrouw achter de haard, daar waar ze thuis hoort’. Nog verder zien we dat in landen zoals Afghanistan de fragiele rechten voor vrouwen nu met de botte bijl worden stukgeslagen. Vrouwenrechten lijken de laatste tijd in vrije val te zijn. Wat is er aan de hand?
“Je bent geen echte vent als je een vrouw niet slaat nadat ze je heeft afgewezen”, “Vrouwen verdienen geen rechten, het enige nuttige aan hen zijn de baarmoeder en hun vagina”, “Jouw vagina is toch waarschijnlijk uitgerokken, jij geprivilegieerde slet”.
Een slechts kleine greep uit talloze soortgelijke giftige, misogyne reacties die voortvloeien uit verschillende incel-fora. Woorden die jammer genoeg ook deze keer weer de voorloper bleken te zijn van daden.
Op 12 augustus 2021 werd de Britse stad Plymouth opgeschrikt door een schietpartij. De droevige balans: 3 mannen waaronder de schutter zelf, 2 vrouwen en een 3-jarig kind stierven.
De inkt was nog niet droog of er kwamen al details over de schutter bovendrijven: de dader in kwestie omschreef zichzelf als een ‘incel’. Een samentrekking van de Engelse woorden ‘involuntary’ en ‘celibate’, oftewel onvrijwillig celibatair (alleenstaand).
Een modewoord voor mannen (want het zijn zo goed als allemaal mannen) die seks en een relatie willen hebben met een vrouw maar ertoe niet in staat zijn. Hetzij door fysieke aspecten, hetzij door mentale problemen. Hoe dan ook, zij geraken hierdoor zwaar gefrustreerd. De dader in kwestie noemde zichzelf dan ook een ‘dikke lelijke maagd’ die een ‘seksleven is ontnomen’. Hij wou ‘wraak nemen’ op de maatschappij. In het bijzonder op vrouwen.
Oude wijn in nieuwe zakken
Met de gebeurtenissen in Plymouth is hetgene dat ooit begon als een marginaal fenomeen in de Verenigde Staten en Canada nu ook de Atlantische oceaan overgestoken. Pas hierna bereikte het woord pas echt onze contreien.
De ironie wil dat het woord ‘incel’ in de jaren ’90 oorspronkelijk uitgevonden werd door een vrouw als onderdeel van een academisch project rond alleenstaanden.
Dit woord werd later gekaapt door seksueel gefrustreerden op het internet en begon omstreeks de jaren 2010 een steile opmars te maken in de Angelsaksische wereld, met als ‘hoogtepunt’ de aanslag van Elliot Rodger in 2014, waarbij hij een moordaanslag pleegde op een campus met 7 doden en 14 gewonden tot gevolg. Omdat hij ook een soort ‘manifest’ hieromtrent achterliet waarin vele incels zich herkenden, werd hij prompt ook een soort ‘patroonheilige’ van de incels.
De fora en discussieplaatsen van ‘incels’ en ‘inceldom’ zijn ingebed in verschillende kringen: gaande van de alt-right, het klassieke extreemrechts, MGTOW (Men going their own way), PUA (Pick up artists) tot zelfs de gaming- en animecultuur. Ook duiken discussies hierrond op met de regelmaat van de klok, met name op fora als 4chan (op boards als /r9k/) of op r/incels op Reddit, tenminste totdat deze laatste geband werd wegens het gratuit aanzetten tot geweld.
Eén ding hebben al deze verschillende incel-strekkingen met elkaar gemeen: een minachting voor vrouwen die varieert in intensiteit. Van verachten en misprijzen tot het opwekken van pure, blinde haat & oproepen tot –jammer genoeg- zelfs geweldpleging.
De term is modern, de taal die ze hanteren past als gegoten in dit vluchtige tijdperk van sociale media. Toch is het allemaal oude wijn in nieuwe zakken. De misogynie en het reactionaire anti-feminisme dat hierachter schuilgaat is zo oud als de straat.
Ideologie en taalgebruik
Om de denkpatronen van incels te begrijpen kan men best kijken naar de taal en kaders die ze hanteren.
Om te beginnen worden de daders van al het kwaad in hun ogen, vrouwen, niet langer ‘female’ genoemd maar ‘femoids’. Hiermee maken ze de associatie dat vrouwen niet langer menselijk zijn.
Bij de mannen maken incels daarentegen het onderscheid tussen ‘Chads’ (succesvolle, mannelijke mannen met brede schouders, stevige kaken, grote spieren en een dominante attitude) en ‘non-chads’. Deze laatste vallen dan nog eens uiteen in ‘normies’, ‘beta’s’, ‘cucks’, ‘sigma’s’ enz. Allemaal benamingen voor groepen die ‘het’ niet gemaakt hebben in de maatschappij.
Daarbij worden aantrekkelijke vrouwen ‘Stacys’ genoemd, de vrouwelijke evenknie van de ‘Chads’. ‘Beckys’ daarentegen worden als ‘normale’, ietwat slonzige vrouwen neergezet.
Met dit onderscheid in het achterhoofd wordt dan de basis gelegd voor de ‘redpill’ theorie. Oorspronkelijk een metafoor uit de film ‘The Matrix’, later gekaapt door zowel de alt-right als de incelbeweging. Het idee erachter is dat degenen die de ‘redpill’ slikken de ‘droomwereld’ ontsnappen en de ‘echte’ wereld te zien zullen krijgen, in navolging van de gebeurtenissen van de film. Met andere woorden, de ‘oogkleppen’ vallen dan af.
In de belevingswereld van incels betekent dit dat ze moeten accepteren dat hypergamie de norm is bij alle jonge vrouwen. Dus dat vrouwen die oorspronkelijk jouw ‘looksmatch’ zijn (dus op hetzelfde niveau qua aantrekkelijkheid als jou zijn en dus ‘voor elkaar bestemd’), ervoor opteren om hoger op de sociale en seksuele ladder op zoek te gaan naar seksuele partners. Dit zorgt ervoor, volgens hun denkwereld, dat vrouwen die eigenlijk ‘voor jou bestemd waren’, bij knappere en succesvollere mannen gaan aanpappen, waardoor ‘jij niemand kan vinden’. Kort gezegd bedoelen incels hiermee dat vrouwen ‘systematisch boven hun stand daten’, waardoor er voor mannen die niet voldoen aan de heersende schoonheidsidealen (en dus geen ‘Chads’ zijn) geen plaats is.
Hieruit vloeit dan hun zogenaamde ‘80/20-regel’ voort. Enkel een top 20% van de mannen (die een 8/10 of hoger scoren op de imaginaire schaal van aantrekkelijkheid) zal ooit een passende, vaste vrouw vinden. 80% van de vrouwen zal gaan voor de 20% van zeer aantrekkelijke mannen. Dit heeft als neveneffect dat slechts 20% van de ‘overgebleven’ vrouwen beschikbaar is voor 80% van de mannen die niet een 8/10 scoren op de imaginaire schaal van aantrekkelijkheid. Met andere woorden, de meeste mannen zijn kansloos en zullen eenzaam sterven, aldus de incels.
Indien men toch een vriendin vindt, wonder boven wonder, dan geldt de regel van ‘Alpha fux, beta bux’. Kort gezegd komt het erop neer dat in de belevingswereld van incels elke jongedame in haar twintiger jaren vrij in het rond neukt met iedereen, en vanaf haar dertigste ‘rustig’ wordt en gaat settelen met een vaste vriend, maar dit enkel voor het geld.
Terwijl ze bij deze vaste vriend blijft zal ze namelijk stiekem blijven vreemdgaan zoals ze deed in haar twintiger jaren. Dit doet ze zo lang tot ze een ‘Chad’ weet te strikken die zowel het geld als de looks heeft. Uiteindelijk zal ze dan scheiden en haar voormalige vaste vriend opzadelen met de kosten om hem zo verder leeg te melken, terwijl ze bij haar nieuwe ‘Chad’ vriend blijft en ze lachend genieten van een nieuw leven, ondersteund door de sukkelaar die ooit haar voormalige vriend was en alles moet ophoesten voor hun beiden.
Deze reeds zeer giftige interpretatie van relaties kent echter nog een overtreffende trap: de zogenaamde ‘blackpill’. Deze ‘pill’ gaat nog een stap verder dan de ‘redpill’.
Succes op de relatiemarkt is genetisch bepaald volgens deze ‘blackpill’. Dit houdt in dat men reeds geboren wordt met wat men heeft en het compleet nutteloos is om deel te nemen aan de relatiemarkt indien men ondergemiddeld scoort op aantrekkelijkheid (dus een ‘non-chad’ is).
Het is daarom dat vele incels die ‘blackpilled’ zijn vaak obsessies ontwikkelen met anatomie. Kaken die nét dat beetje extra bot missen om ‘écht mannelijk’ te zijn, schedels die nét iets te vervormd zijn, polsen die juist dat tikkeltje ‘te vervrouwelijkt’ zijn, mannen die nét enkele centimeters te kort zijn om ooit een vrouw te vinden etc. Niet toevallig valt hun schoonheidsideaal vaak samen met het zogenaamde ‘Arische’ ideaalbeeld dat in Nazi-Duitsland werd gepromoot. Groot, brede borstkas, flink gespierd en blond haar met blauwe ogen.
Liggen en wegrotten
Het geloof bij incels overheerst dat zij in de allerlaagste seksuele ‘kaste’ in de maatschappij zitten en beter LDAR zouden doen, oftewel ‘Lie Down And Rot’ (gaan liggen en wegrotten).
“Het geluk zal altijd voor jou buiten bereik liggen, waarom zou je dan geen wraak nemen op de wereld?”, is helaas ook een gedachtegang die bij vele ‘blackpilled’ incels speelt. Het is juist deze gevaarlijke benadering die schutters zoals die in onder andere Plymouth inspireert. Jammer genoeg was hij niet de eerste noch de laatste.
De meest bekende incel en een ‘voorbeeld’ voor velen onder hen is Elliot Rodger. ‘Going ER’ is dan ook een term binnen de incel community voor mensen die een gewapende aanslag willen plegen tegen vrouwen. Elliot zelf stapte in 2014 gewapend een Californische campus binnen en begon te schieten op leden van een vrouwelijke studentenvereniging. Enkele momenten eerder had hij ook mensen neergestoken en aangereden. De uiteindelijke dodentol kwam uit op 7, tezamen met 14 gewonden.
In zijn “manifest” (dat leest als een soort biografie) dat hij achterliet bleef hij keer op keer hameren op het feit dat hij nooit vrouwelijke warmte kende in tegenstelling tot zijn leeftijdsgenoten. Dit zou de grote hoofdoorzaak zijn voor al zijn mentale problemen. Voordat hij naar de campus reed om de aanslag te plegen uploadde hij ook een Youtube-filmpje, waarin hij hetzelfde zei.
Na de aanslagen (waarbij hij zelfmoord pleegde) werd hij terecht afgeschilderd als een moordlustige narcist door de grote meerderheid. Echter was er een kleine minderheid die zich sterk herkende in zijn woorden, waardoor ze hun sympathie voor Elliot zeker niet onder stoelen en banken staken. Hij was een martelaar in hun ogen, die het aandurfde de ‘dominantie’ van de Chads en Stacys aan te vechten.
Er waren er die de schuld begonnen te steken op de consumptiemaatschappij, de competitiedrang die heerst op de relatiemarkt, de opgelegde schoonheidsidealen enz. Het duurde echter niet lang voordat politieke cirkels zich begonnen te mengen met de problematiek, aangestuurd vanuit de donkerste krochten van het internet.
Alles op de schop
Niet alle incels hebben extreemrechtse sympathieën. Je hebt bijvoorbeeld ook ‘ricecels’, ‘currycels’, ‘arabcels’ etc. Deze benamingen wijzen op de etnische achtergrond van de incel (in het voorbeeld Aziatisch, Indisch en Arabisch). Zo zijn de genoemde voorbeelden in het algemeen minder geneigd om zich in alt-right cirkels op te houden (maar sommigen doen het evenzeer).
De overgrote meerderheid van incels beweegt zich echter wel binnen de concentrische cirkels die gelieerd zijn aan extreemrechtse groeperingen.
De haat en teleurstelling van de incels jegens vrouwen is namelijk zeer makkelijk te capteren binnen bestaande regressieve politieke stromingen. Het duurde dan ook niet lang voordat de ‘haat tegen vrouwen’ omgevormd werd tot ‘de linkse, seksuele revolutie van de jaren ’60 heeft dit veroorzaakt.’ Deze hoofdthese is al veel ouder, maar vindt dankzij nieuwe bewegingen zoals die van de incels, steeds nieuwe voedingsbodems.
Het capteren en kanaliseren van deze haat zorgt ervoor dat dergelijke politieke stromingen overtuigde medestaanders heeft kunnen rekruteren die vinden dat zaken als vermeend cultureel marxisme, feminisme, de erfenis van mei ’68, gelijke rechten voor minderheden en de liberale samenleving op de schop moeten, ten voordele van een oudere samenlevingsmodellen waarbij vrouwen en minderheden niets te zeggen hebben.
De link tussen incels en extreemrechts is nooit ver weg. Velen pijnigen zichzelf dan ook met vreemde zaken zoals de ‘nofap challenge’ waarin ze weigeren te masturberen voor bepaalde periodes of verklaren ze dat ‘porno iets is voor cucks’. Ze proberen ‘puur’ te zijn en een ascetisch waanideaal te volgen, waar er geen is.
Kuisvrouw, kokkin en broedmachine
Het nuanceverschil is dat incels een reactie zijn tegen het feminisme. Extreemrechts en alt-right bewegingen zijn hoofdzakelijk een reactie tegen immigratie van niet-blanken. Het venijnige hieraan is dat de twee elkaar moeiteloos kunnen (en ook steeds meer) overlappen. Niet zelden komt het oude racistische, haast koloniale narratief naar boven van ‘brutale zwarten komen naar hier om onze pure, blanke vrouwen te stelen en verkrachten!’.
Daarnaast heb je ook de nostalgie van bepaalde rechts-populistische figuren, zoals Victor Orbán, Jair Bolsonaro of Donald ‘grab em by the pussy’ Trump, die zichtbaar terugverlangen naar ‘die goede oude tijd’ waarbij vrouwen aan de haard, en minderheden in het algemeen, geketend waren. Het is ook in dit kader dat de opkomst van de ‘tradwife’ onder te brengen valt. Het extreemrechtse ideaalbeeld van een onderdanige vrouw die niet meer is dan een kuisvrouw, kokkin en broedmachine. In veel opzichten net zoals de taliban, IS, Al-Qaeda en consoorten vrouwen aanzien.
Toch is het niet correct om binnen dergelijke stromingen de rol van de vrouw volledig te minimaliseren. In veel gevallen zijn ze het aanspreekpunt voor degenen die in nood zitten. Zij zijn effectief de eerste lijn sociale werkers van extremistische bewegingen. De zogenaamde ‘warme’ solidariteit en de ‘zachte’ kant van zowel de jihadisten als extreemrechtse groeperingen. Hoewel ze zich in veel gevallen onderdaniger (moeten) opstellen, blijken ze toch vaak de spil te zijn achter de schermen die de boel draaiende houdt.
Het grimmige is echter dat ook sommige incels dromen van een blanke etnostaat waarbij ze als eerste mogen kiezen welke vrouw ze als ‘bezit’ mogen claimen. Vreemd genoeg idealiseren ze ook hierbij jihadistische groeperingen zoals IS of de taliban. Want net als zij vinden ze dat ‘vrouwen nooit rechten gehad zouden mogen hebben’. Enkelen willen nog verder gaan en streven naar een ‘state mandated girlfriend’. De staat zou dus, naar het jihadistische voorbeeld van onder andere IS, vrouwen moeten toewijzen aan alle alleenstaande mannen.
Extreemrechts en islamfundamentalisten spreken op veel vlakken grotendeels dezelfde taal, enkel in een ander accent. Zeker als het op vrouwen aankomt.
Alles tezamen genomen zijn deze denkkaders en de bewegingen die eruit voortvloeien een reactie op verandering. Het is erg verleidelijk om te denken dat bepaalde scharniermomenten in onze zeer recente geschiedenis het einde betekenen van zowat alles, maar eigenlijk wil het gewoon het einde aanduiden van datgene waaraan we vertrouwd zijn geraakt. Niet iedereen kan hiermee omgaan.
Er komt altijd een nawoord. Alleen kunnen we het nog niet zien. Het niet weten hoe dit zich zal uiten is een bron van veel nervositeit en vrees, die op haar beurt allerhande bewegingen uit de startblokken doet schieten. Gaande van extremen tot gematigden.
De toekomst staat nergens vastgebeiteld in steen, en het is aan ons om ze met beide handen te grijpen en nooit meer los te laten.
Maar nooit zullen wij als liberalen tolereren dat onze rechten aangetast worden door regressieve barbarij uit welke hoek dan ook. Hoekstenen rond vrijheid en gelijkheid tussen man en vrouw, waar onze voorouders lang en hard voor gestreden hebben zullen wij nooit opgeven noch verloochenen.
Dát is een zekerheid.
Redacteur De Liberale Wereld
