De democratie in België ondergaat een aardbeving, met als onwaarschijnlijk epicentrum de afgelopen week het Nationaal Park Hoge Kempen. De dreiging komt ditmaal duidelijk vanuit extreemrechtse hoek. We moeten vandaag echter met zijn allen waakzaam blijven voor de dreiging t.a.v. onze democratische waarden en vrijheden vanuit diverse geledingen van de maatschappij, met inbegrip van moslimfundamentalisme en ook een groeiende sympathie voor extreemlinks. Het schrijnende is dat ze allemaal elkaar voeden en gemeenschappelijke kenmerken vertonen. Een groot gemeenschappelijk punt dat de geschiedenis ons alvast heeft geleerd, is dat deze ideologieën reeds verschillende malen hebben bewezen nefast te zijn voor de welvaart. Zie welke gruwel en armoede de wereldoorlogen, IS en de Sovjetregimes hebben veroorzaakt. Geen haar op het hoofd van de intussen welvarende burger uit de voormalige Oostbloklanden die er bv. aan denkt om terug te keren naar de situatie voor de val van de Berlijnse Muur. Hebben we dan niets uit de geschiedenis geleerd, Tom Van Grieken en Peter Mertens of zijn we doelbewust selectief blind?
Het zijn stuk voor stuk falende denkpistes, die nooit ofte nimmer meer mogen herrijzen uit hun as, willen we ook voor de toekomstige generaties onze welvaart veiligstellen. Een ander punt dat de geschiedenis ons geleerd heeft, is dat die welvaart enkel kan gedijen in een liberale democratie met vrijhandel als onderbouw, een maatschappij waarin we onze vrijheid als hoogste goed moeten blijven verdedigen. Ironisch genoeg zijn vele zelfverklaarde vrijheidsstrijders vandaag net diegenen die deze willen inperken t.a.v. hun medemensen en heil zoeken in het grote gelijk van hun ideologie, filosofie, godsdienst of wat dan ook, van waaruit ze hun dogmatisch denken trachten te verantwoorden.
Terug naar de huidige situatie met de voortvluchtige staatsgevaarlijke militair en de onbevattelijke sympathieën die dit teweegbrengt. Die sympathieën duiden erop dat het geen “lone wolf” situatie betreft, maar een veel dieper geworteld extremisme, dat stilaan vanuit onze aardkorst ontluikt. Hoe is het zover kunnen komen en hoe kunnen dergelijke situaties terug worden omgebogen? Een interview, tweet of ander social mediabericht is hiervoor niet het gepaste medium. De situatie is te complex en ligt te gevoelig om ongenuanceerde korte stellingen in te nemen. Er is een omwenteling nodig. Wat opvalt, is dat het conflictmodel hierbij steeds meer opgezocht wordt. Terecht wordt, naar aanleiding van wat zich vandaag afspeelt, met de vinger gewezen naar een verantwoordelijkheid van het Vlaams Belang hierin, maar de oorzaak ligt veel dieper. Een diepgaande introspectie door de beleidsmakers wordt nijpend. De vraag die zich opdringt is waarom het extremisme de voorbije jaren zoveel terrein heeft kunnen winnen. De omvang en groei van de extreme partijen Vlaams Belang en PVDA worden grotendeels veroorzaakt door haar grootste criticasters. Het dedain waarmee wordt gespot met de aanhangers ervan, ook dikwijls proteststemmers, is al evenmin verstandig. Het extremisme wordt slapend rijk, maar biedt geen oplossing. Integendeel, zoals hierboven geschetst, rijden we onze maatschappij hiermee enkel naar de verdoemenis. Het afschaffen van de opkomstplicht als laatste redmiddel en electorale gok, biedt evenmin een oplossing en ondergraaft het geloof in de kracht van de democratie.
Dat ons land ernstige ziektesymptomen vertoont, is al langer het geval en eigenlijk het gevolg van decennialang falend overheidsbeleid, waarvoor alle traditionele partijen dringend de hand in eigen boezem dienen te stoppen. Vele Vlamingen zien daarnaast ook hun ijdele hoop verdwijnen door te moeten aanschouwen dat de kracht van verandering ook niet heeft gewerkt. Met het communautaire thema als fetisj, het niet willen nemen van beleidsverantwoordelijkheid uit electorale angst en een verrottingsstrategie, los je de problemen, veroorzaakt in het verleden en in standgehouden door het heden, niet op. De Vlaming en Belg blijft op zijn/haar honger zitten. De perfecte voedingsbodem voor ongenoegen en extreem stemgedrag.
Ons land is intussen kampioen op alle grafieken van de OESO, maar spijtig genoeg niet op een positieve manier. Als we met een overheidsbeslag van 53% en een belastingdruk van >55%* toch verzanden in een risico op armoede of sociale uitsluiting van 19,5% (met als uitschieter het Brussels gewest met 37,8% !)**, kunnen we moeilijk over niets anders spreken dan een grondige systeemfout. En nee, het is niet de schuld van het liberalisme of kapitalisme, zoals sommigen beweren. Daar hebben we immers momenteel net te weinig van om de taart te kunnen doen groeien i.p.v. er alsmaar meer en grotere stukken uit te willen snijden, zoals vandaag het geval is. Dit gaat al lang niet meer over sociaal beleid voeren, maar over het blijven financieren van inefficiëntie. De burger als financieel infuus waaraan een failliete staat wordt gekoppeld.
De coronapandemie waarin we met zijn allen reeds meer dan een jaar gevangen zitten, werkt bij velen als een katalysator. Verplichte sluiting van uw handelszaak, tijdelijke werkloosheid, een diepgaande inmenging in uw privéleven door de overheid, angstzaaierij, alles van uzelf moeten geven als arts, zorg- en verpleegkundige… Beste politici, dit laat bij velen onder uw bevolking zowel financiële, als psychologische littekens en drama’s achter en bij sommigen slaat de slinger door, ondanks de vele moedige en juiste steunmaatregelen. Ook de media heeft boter op het hoofd, zowel t.a.v. de bevolking, als t.a.v. de politici, die, ondanks alles, de situatie in goede banen trachten te leiden. Sommige virologen, waarvoor veel respect overigens, werden in allerhande mediashows opgevoerd om hun meningen te verkondigen, vooraleer de regering nog maar de kans had gehad om maatregelen aan te kondigen. Een regering laat zich omringen door experten, wiens deskundig advies wordt meegenomen om afgewogen te worden tegen vele andere belangen en uiteindelijk een evenwichtig beleid uit te stippelen. Andersom lijkt ons in een democratie moeilijk verdedigbaar. Giet daar nog de saus van uitdagend, onbeschoft en polariserend twittergedrag over van de viroloog die vandaag bedreigd wordt en je verzandt in gevaarlijke toestanden. Een basisvoorwaarde om te kunnen spreken van een liberale democratie is nochtans de vrije meningsuiting. De bedreiging die vandaag uitgaat naar een wetenschapper of eenieder moet dan ook ten scherpste veroordeeld worden en mag nooit getolereerd worden. Toch lijkt ons, in de precaire situatie waarin we ons vandaag bevinden, een zekere terughoudendheid, objectiviteit en respect door een beleidsadviseur een verstandigere optie vanuit menselijk opzicht. Maar niemand kan hiertoe gedwongen worden. De corruptieschandalen, die tenslotte aan de oppervlakte kwamen, maakte het ongenoegen bij de bevolking compleet.
Maar optimisme blijft een morele plicht en het naderende einde van de pandemie vormt tezelfdertijd ook hét moment bij uitstek om de zaken in de juiste beweging te zetten. De huidige regering stond het afgelopen jaar voor een uitdaging zonder weerga. De vorming van die regering vergde bovendien veel politieke moed en de kritieke omstandigheid van een wereldwijde gezondheidscrisis, noopte tot het overstijgen van vele principes en al zeker partijpolitieke electorale spelletjes. De losse verwijten over eigenbelang lijken ons in die context allesbehalve op hun plaats. Maar nu komt de landing in zicht en roepen we de partijvoorzitters op om hun partijbelang te overstijgen om de gevolgen van de pandemie op te vangen in al haar facetten. Het vandaag al te vaak gehanteerde conflictmodel van links vs. rechts, werknemers vs. werkgevers, klimaatactivisten vs. ecomodernisten, Vlamingen vs. Walen, enz., vanuit media en politiek, zal weinig soelaas brengen. Polarisatie moet dringend plaats maken voor ontharding, want zoals we vandaag zien, verhoogt dit de kans op ongelukken.
De hardwerkende en doorgaans brave Vlaming en Belg koestert doorgaans dezelfde wensen, nl. degelijk bestuurd worden, een goede gezondheidszorg, loon naar werk (bruto vs. netto), weinig inmenging in het privé-leven, géén betutteling en een gegarandeerde veiligheid. Als bovendien naast de overheid, het constant opgehouden vingertje van dogmatische klimaatactivisten, de woke-brigadiers en de zovele anderen die hun mening tegen wil en dank trachten op te dringen, stilaan eens naar beneden zou gaan, zal de verstandbeneveling vanuit extreme hoeken ook al een pak minder impact hebben. En beste overheid, de vrijhandel als motor voor welvaart indachtig: De economische gevolgen van de pandemie kunnen niet opgevangen worden door nog meer belastingen en subsidies. Het vat is af bij de bevolking en we smeken u om deze keer de verantwoordelijkheid op te nemen en in uw eigen vel te snijden en op dieet te gaan. Zowel een herstructurering, als een kerntakendebat zijn hoogdringend. Talloze bedrijven hebben zichzelf moeten heruitvinden tijdens de pandemie om overeind te kunnen blijven en hun werknemers de nodige zekerheid te kunnen bieden. Vele anderen gingen failliet of staan aan de rand van. Beste partijvoorzitters van de regeringspartijen op elk bestuursniveau: Wij verwachten van u een even grote inzet op efficiëntieverhoging en een duidelijke breuk met het verleden. Jullie zijn met vele nieuwe partijvoorzitters, die een duidelijk mandaat hebben gekregen van jullie achterban en een nieuwe dynamiek kunnen teweegbrengen. De Stemming van VRT NWS toont aan dat 1 op 3 zich politiek niet vertegenwoordigd voelt. Deze gapende kloof zal ook niet gedicht worden vanuit puberale tik-tok politiek. De belastingbetaler vraagt dat er met ernst wordt omgesprongen met de middelen die aan de overheid wordt aangereikt.
Schiet uit de startblokken en streef naar een eerbare plaats in de geschiedenis. De bevolking, uw kinderen en kleinkinderen zullen u dankbaar zijn.
De redactie van De Liberale Wereld
