Voor de eerste keer ooit heeft het gerecht in ons land, en dan meer bepaald de Federale gerechtelijke politie, sommige anti-banditismeonderzoeken moet laten varen. Men heeft met andere woorden ondanks de aanwezigheid van duidelijke elementen die wijzen op georganiseerde misdaad geen gevolg gegeven aan deze elementen en geen verder onderzoek gedaan.
Dit gaf Ignacio de la Serna (57), een van de hoogste magistraten van het land en huidige voorzitter van het college van procureurs-generaal, aan in een interview waarin hij een noodkreet gaf. De reden ligt in een gebrek aan personeel door de jarenlange besparingen op de onderzoekscapaciteit van het gerecht in deze materie. Gezien de sleutelrol die ons land vervult in de cocaïnehandel alsook in de handel van andere verdovende middelen kan dit tellen. De laatste jaren wordt steeds duidelijker dat de drugsmaffia steeds driester optreedt en aanslagen niet schuwt.
De recente operatie Sky ECC, waarbij een versleuteld communicatiesysteem dat was opgezet voor criminelen onlangs kon worden ingelezen door de politiediensten, leverde een schat aan informatie op. Hierbij werd de onderwereld een zware klap toegediend. Het verdere onderzoek vergt echter de nodige onderzoekscapaciteit en net daar loopt het al jaren fout.
Door operatie Sky ECC kregen de speurders een unieke inkijk in de mate waarin de georganiseerde misdaad in ons land actief is. Ze blijkt niet alleen zeer zwaar geïmplementeerd te zijn, maar ze slaagt er ook in om van de radar te blijven van onze autoriteiten. Van de 2400 verdachten was slechts 62% gekend bij het gerecht. Ook bleek dat het actieterrein van de drugsmaffia zich heeft uitgebreid van Antwerpen naar Brussel.
Uit een uitgebreid onderzoek door de gerechtelijke politie bleek dat Brussel een belangrijke plaats invult in de internationale distributie van cocaïne. Uit de onderschepte Sky ECC-berichten werd duidelijk dat de bende gebruik maakt van corruptie, bedreigingen en zelfs moord om haar doelen te bereiken[1].
De internationaal georganiseerde misdaad is wijdvertakt in ons land en zaait uit naar de bovenwereld. Op 2 oktober werd in Antwerpen een zogenaamde uithaler van cocaïne gearresteerd die een drietal befaamde horecazaken in de Antwerpse rand uitbaatte en dit wellicht om de illegale inkomsten wit te wassen.
De georganiseerde misdaad sijpelt door in de normale handel en ontwricht deze langzaam aan. Ze investeren hun enorme opbrengsten in vastgoed en verschillende economische sectoren. Daarnaast zijn de bedragen die er circuleren zo hoog dat ook corruptie welig tiert. “Grote spelers kunnen met hun smeergeld op alle niveaus aan informatie geraken.”, aldus procureur Van Leeuw[2]. We weten reeds jaren dat de maffia steeds dieper haar wortels schiet in onze samenleving. De opvolgingscommissie georganiseerde criminaliteit stelde in haar conclusies in 2001 het volgende: “Een goed georganiseerd tegenoffensief dringt zich op. Het land is naar mijn gevoel al veel te ver afgegleden.”. Reeds in 2001 werd gewezen op de toenemende invloed van de maffia in de grote steden.
Volgende passage toont duidelijk aan dat de strijd tegen de georganiseerde misdaad in dit land al twintig jaar ondermaats is: “Alle procureurs van grote steden die het voorbije jaar (2001) werden ondervraagd door de Senaatscommissie klagen steen en been over een tekort aan middelen en manschappen, zowel bij de magistratuur als bij de politiediensten, om de confrontatie met de maffiaorganisaties te kunnen aangaan.[3]”.
Nu, meer dan twintig jaar later, blijft deze vaststelling even actueel.
Nederland werd de laatste jaren geconfronteerd met steeds meer geweld vanuit de georganiseerde misdaad. Ook advocaten en een onderzoeksjournalist werden het slachtoffer van gerichte moorden. Dit geweld steekt steeds meer de grens over, getuige de vele aanslagen in Antwerpen en Brussel. In Nederland is men ondertussen menige versnellingen hoger geschakeld in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Daarom zet men in Nederland in op vier sporen: met preventie, weerbaarheid, verstoring en straffen wordt de georganiseerde, ondermijnende drugscriminaliteit teruggedrongen.
Het recente regeerakkoord wijdt er een specifiek hoofdstuk aan en er wordt een bijzonder stevig budget uitgetrokken om de georganiseerde misdaad de wacht aan te zeggen. In 2022 gaat er 524 miljoen euro extra naar de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Waarvan 434 miljoen euro elk jaar (!) beschikbaar is. Ondermijnende criminaliteit is zware, georganiseerde criminaliteit zoals drugshandel.
Deze bedragen steken in schril contrast tot de aanpak van de georganiseerde misdaad in ons land. Getuige procureur De la Serna: “We missen structureel zeker vijfhonderd agenten die op zulke financiële en antibanditisme-onderzoeken kunnen worden gezet.”.
De stiefmoederlijke behandeling van de gerechtelijke onderzoekers is zeker niet nieuw, maar gezien de steeds verder uitdeinende georganiseerde misdaad moet hier nu aan worden tegemoetgekomen. De regering heeft 200 extra mensen voorzien in het kader van het Sky ECC onderzoek en ze voorzien 190 bijkomende benoemingen. Jammer genoeg zal dit niet volstaan gezien het aantal vertrekkende speurders snel oploopt. Ondermijnende criminaliteit bedreigt onze samenleving en rechtstaat. Er moet een duidelijk plan komen om de georganiseerde misdaad aan te pakken. Hierbij moet men specifiek inzetten op het kaalplukken van de georganiseerde misdaad.
Wij hebben dan ook één duidelijke aanbeveling: moderniseer de huidige kaalplukwet en voorzie de nodige middelen en mensen.
Het geld dat met het misdrijf is verdiend, moet systematisch worden afgepakt. Wie zich verrijkt met drugs, fraude of zware criminaliteit, moet door justitie letterlijk kaalgeplukt worden door al zijn goederen in beslag te nemen of verbeurd te verklaren. Zowel in Nederland als in ons land bestaat er een kaalplukwet die dit principe heeft uitgewerkt.
Momenteel werkt de Belgische kaalplukwet echter niet. De resultaten die in de praktijk worden behaald, blijven heel erg teleurstellend. Zo kregen de opgerichte ‘plukteams’ die de criminelen moeten kaalplukken slechts een beperkte, vooral reactieve opdracht en ze kregen amper slagkracht. Thans is die capaciteit, behoudens hier en daar een op zichzelf staand initiatief van de lokale politie quasi herleid tot nihil, aldus diverse magistraten in een recent interview[4].
We moeten nu een breed offensief inzetten tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Naar het Nederlandse voorbeeld moeten we inzetten op een plan met focus op: oprollen, afpakken en voorkomen. We schreven het reeds eerder en we zullen op deze nagel moeten blijven kloppen[5]. We kampen in dit land met een steeds verder uitdeinende octopus. De tentakels van de onderwereld reiken steeds verder.
Justitie is een logge tanker die maar traag keert maar nu kan men niet langer wachten. De georganiseerde misdaad drukt op de democratische rechtsstaat. Naast het manifeste geweld is er het sluipende zuur dat langzaam de funderingen van onze democratische rechtsstaat ondermijnt. De integriteit van het bestuur en van de hele samenleving komt hierdoor onder zware druk te staan.
De bestrijding van de georganiseerde misdaad vergt inderdaad middelen, maar de kostprijs van het stilzitten is veel hoger.
Het is tijd!
De redactie van De Liberale Wereld
Van de burger, voor de burger, door de burger – Samen maken we een wereld van verschil
[1] HLN, 27 oktober 2020, De narco’s zitten bij ons.”.
[2] HLN, 21 december 2020, “Hoe je met één app 2.275 verdachten ontmaskert. Het drugsprobleem is écht enorm”
[3] Monsterwet moet maffia stoppen, De Morgen, 20 april 2001
[4] De Tijd, 22 december 2020, amper on,derzoek naar geld van criminelen. https://www.tijd.be/content/tijd/nl/mme-articles/10/27/35/71/10273571
[5] https://deliberalewereld.be/corruptie-de-belgische-variant/
